Το τιτάνιο στην ωρολογοποιία
Το στοιχείο με το όνομα, το οποίο του δόθηκε από τους θεούς της ελληνικής μυθολογίας, και μέχρι πρόσφατα, χρησιμοποιούνταν αποκλειστικά για στρατιωτικούς και διαστημικούς σκοπούς, εξαπλώνει τη χρήση του και σε άλλους τομείς.
Για να κατασκευαστεί ένα ανδρικό ή γυναικείο ρολόι μέχρι πρόσφατα επιλέγονταν πιο συχνά ο χάλυβας. Η χρήση του τιτανίου δημιούργησε μια νέα εποχή – τη «διαστημική εποχή» του μετάλλου. Τα ρολόγια από τιτάνιο δεν ήταν πολλά. Ήταν σπανιότερα και από τα πλατινένια. Τώρα πλέον είναι πιο κοντά μας από ποτέ. Έτσι, μένει να αναρωτηθούμε. Ποιό είναι αυτό το στοιχείο και ποιά η χρήση του στα σύγχρονα ρολόγια;
Το τιτάνιο είναι ένα μεταλλικό στοιχείο που προέρχεται από το φλοιό της γης. Μοιάζει με ένα λαμπερό μέταλλο χρώματος ασημί-γκρι ή σκούρο γκρι σκόνη. Οι ενώσεις του βρίσκονται σε όλα σχεδόν τα πυριγενή πετρώματα και στο κατακάθι της άμμου. Το τιτάνιο έχει πολλά χαρακτηριστικά που το καθιστούν πολύτιμο για βιομηχανικούς και εμπορικούς σκοπούς. Η σκληρότητα και η αντοχή του είναι 30% υψηλότερη από εκείνη του χάλυβα. Είναι σχεδόν 50% ελαφρύτερο από το χάλυβα. Είναι ανθεκτικό στη διάβρωση. Όταν εκτίθεται στην ατμόσφαιρα σχηματίζει ένα ισχυρό φιλμ οξειδίου που τον προστατεύει από διάφορες ουσίες που διαβρώνουν το μέταλλο. Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στη διάβρωση, ακόμη και σε αλμυρό θαλασσινό νερό.
Σε επιστημονικά ημερολόγια κειμένων του 1791 γίνεται αναφορά για το τιτάνιο από τον Βρετανό επιστήμονα Ουίλιαμ Γκρέγκορ. Ο Γκρέγκορ ανακάλυψε στην άμμο μια «κόκκινο-καφέ σκόνη» που δεν μπορούσε να αναγνωρίσει. Αναρωτιόταν αν αυτό ήταν ένα νέο μέταλλο καθώς οι ιδιότητές του, δεν συνέπεπταν με τις ιδιότητες των προηγούμενων γνωστών στοιχείων. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ο Αυστριακός χημικός Martin Heinrich Klaprot επιβεβαίωσε ότι πράγματι ο Βρετανός επιστήμονας είχε ανακαλύψει ένα νέο στοιχείο. Από την άλλη πλευρά, η ανάπτυξη των κραμάτων τιτανίου για βιομηχανική χρήση είναι σχετικά νέα. Ο Vilhelm Krol αναγνωρίζεται ως ο πατέρας της μεθόδου παραγωγής του τιτανίου. Στη δεκαετία του ’30 αναπτύχθηκε η διαδικασία παραγωγής του και βελτιώθηκε στη δεκαετία του ’40, η οποία χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα. Στην δεκαετία του ’50 το τιτανίο λόγω των πλεονεκτημάτων του ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις και χρησιμοποιείται από τη διαστημική βιομηχανία για την κατασκευή των διαστημικών σκαφών.
Το Τιτάνιο δεν είναι σπάνιο είδος. Είναι το ένατο σε αφθονία στοιχείο στο φλοιό της γης. Υπάρχουν αποθέματα για τουλάχιστον 10.000 χρόνια. Τιτάνιο βρίσκεται επίσης σε μετεωρίτες και σεληνιακά πετρώματα, όπως υπάρχει και στον ήλιο και σε άλλα αστέρια. Η εκχύλιση του τιτανίου είναι σχετικά αργή και δαπανηρή διαδικασία, η οποία ανεβάζει σημαντικά την τιμή του. Γι’ αυτό για πολλά χρόνια χρησιμοποιούνταν κυρίως για στρατιωτικά και διαστημικά προγράμματα.
Martin Heinrich Klaprot, ο Αυστριακός χημικός ο οποίος επιβεβαίωσε την ανακάλυψη του μετάλλου, του έδωσε το όνομα τιτάνιο από τους Τιτάνες της Ελληνικής μυθολογίας – την πρώτη γενιά των θεών, παιδιά του Ουρανού και της Γαίας. Είχαν μεγάλο μέγεθος και δύναμη, όπως εξάλλου και η λέξη «τιτάνια». Το όνομα ήταν κατάλληλο για ένα πολύ ισχυρό στοιχείο που εξάγεται από το έδαφος της γης.
Τα ασυνήθιστα χαρακτηριστικά του τιτανίου του προσδίδουν ιδιαίτερα πλεονεκτήματα . Η εταιρεία Citizen Watch Co. είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής ρολογιών από τιτάνιο και τα ρολόγια της προτιμώνται από αθλητές και δύτες. Η εταιρεία αποκαλύπτει μερικά από τα μεγάλα πλεονεκτήματά του:
– Τα ρολόγια τιτανίου είναι αρκετά άνετα καθώς είναι εκπληκτικά ελαφριά. Μπορείτε αμέσως να αισθανθείτε τη διαφορά σε σχέση με ένα μοντέλο από χάλυβα.
– Το τιτάνιο είναι υποαλλεργικό. Δεν περιέχει νικέλιο. Το ρολόι τιτανίου μπορεί να φορεθεί άνετα ακόμα και όταν ιδρώνει το δέρμα.
– Επειδή το τιτάνιο είναι ισχυρότερο από το ατσάλι, τα ρολόγια τιτανίου είναι πιο ανθεκτικά.
– Η αντίσταση διάβρωσης του τιτανίου το καθιστά ιδιαίτερα κατάλληλο για την κατασκευή ρολογιών για δύτες. Είναι φιλικό προς το περιβάλλον και μπορεί να ανακυκλωθεί.
Το τιτάνιο έχει δύο μειονεκτήματα. Ένα από αυτά είναι ότι είναι πιο ακριβό από το ατσάλι. Το άλλο είναι ότι μπορεί να λεκιάζει και να γρατσουνιστεί πολύ εύκολα. Η εταιρεία Citizen βρήκε τη λύση. Χρησιμοποιεί πατενταρισμένο υλικό που το κάνει πολύ πιο αθεκτικό και έχει ονομάσει την κολεξιόν Promaster Titanium, που σύμφωνα με την ονομασία το καθιστά ανθεκτικό στις γρατσουνιές.
